11 ayın sultanı Ramazan ayının sonlarına yaklaşırken bayram sevinci de başladı.
Ramazan Bayramı’na sayılı günler kala özel kesimdeki çok sayıda şirketin bayram tatilini haftaya yayması milyonlarca vatandaşın memleketlerine ya da tatil yerlerine gitme planları yapmasına neden oldu.
Ulaşımda hareketlilik
Bu durum hem hava hem de kara ulaşımında hareketlilik yaratmıştır.
Bayramda özel aracıyla seyahat etmeyecek olanlar otobüs ve havayolu şirketlerinin yolunu tuttu.
Ancak tatilde seyahat edecekler artan ulaşım fiyatlarıyla karşı karşıya kaldı.
Fiyatlar yüzde 50 değişti
Yaptığımız araştırmaya göre özellikle karayolu taşımacılığında tatil haftası öncesi ve ortasında fiyatların yüzde 50’den fazla değişkenlik gösterdiğini tespit ettik.
350 TL’lik bilet 500 TL’ye yükseldi
Örneğin İstanbul Otogarı’ndan İzmir’e otobüs seferi 13 Nisan Perşembe günü 350 TL iken aynı firmanın bilet fiyatı bayram haftasının başlayacağı 14 Nisan Cuma günü 500 TL’ye çıkıyor.
Yani aynı otobüs biletinde ortalama 1 gün ile yüzde 40’tan fazla fiyat değişimi oluyor.
Yolculuktaki mesafe arttıkça 1 günlük yürüyüş oranı ikiye katlanıyor.
Örneğin 13 Nisan Perşembe günü İstanbul Otogarı’ndan Bodrum’a otobüs yolculuğu 450 TL iken 14 Nisan’da bu bilet yüzde 66 artarak bilet fiyatı 750 TL’ye çıkıyor. Bu fiyatların ve 1 günlük fiyat değişimlerinin birçok firmada benzer olduğunu belirtmek gerekir.
Akaryakıt fiyatında değişiklik yok
Otobüs bilet fiyatlarında kuşkusuz yakıt maliyetinin büyük rolü var. Dolayısıyla bilet artışlarının arkasında akaryakıt fiyatlarında değişiklik var mı sorusu akla gelebilir.
Ancak geçen ay otobüslerin dizel olması baz alınarak motorin fiyatlarının değişimine bakıldığında litre fiyatlarının hızla aynı kaldığı görülüyor.
Örneğin bir ay önce yani 14 Mart’ta litre fiyatı 21,63 TL olan motorin, ay içinde 19,66 TL’ye kadar ucuzlarken, 11 Nisan itibarıyla 21,1 TL’ye yükseldi. Bunun sonucunda son 1 ayda motorin fiyatında 50 kuruşluk bir düşüş yaşandı. Dolayısıyla fiyat artışlarının akaryakıta maliyet getirmediği söylenebilir.
Havayolunda da fiyat arttı
Öte yandan otobüs bilet fiyatlarını incelerken havayolu ulaşımından bilet fiyatlarına da göz atmakta fayda var. Öyle ki farklı havayollarının fiyatları incelendiğinde dikkat çekici sonuçlar dikkat çekiyor.
Örneğin bir havayolu şirketinin İstanbul Havalimanı ile İzmir Adnan Menderes Havalimanı arasında 13 Nisan günü öğle saatlerinde yaptığı yolculuğun maliyeti 1.163 TL. Aynı firmanın 14 Nisan’da aynı güzergahta 13 Nisan tarihli birebir bilet fiyatı yine 1.163 TL civarında.
Bu firmanın bayram haftasında aynı güzergahta fiyatları 1.600 TL’ye kadar çıksa da artış oranının otobüs bileti oranının altında kaldığı görülüyor.
Öte yandan Sabiha Gökçen Havalimanı’ndan İzmir’e uçmak için başka bir havayolu şirketi tercih edildiğinde 13 Nisan’daki bilet fiyatı yaklaşık 1,24 TL. 14 Nisan’da aynı seyahat 1.400 TL’ye mal oluyor. Yani bu bilete 1 günde yüzde 40 zam olduğu anlaşılıyor.
“Tarifede belirlenen ücreti alıyorlar”
Konuyla ilgili Habertürk’e açıklama yapan Türkiye Otobüs Şoförleri Federasyonu (TOFED) Yönetim Kurulu Başkanı Birol Özcan, otobüs bilet fiyatlarının firmaların bakanlığa bildirmesi ve bakanlığın onayını almasının ardından belirlendiğini belirtti. .
Belirlenen fiyat tarifelerinin 4 aylık süreden önce artırılamayacağını, otobüs firmalarının belirlenen bu tarife uymak zorunda olduğunu belirten Özcan, şu ifadeleri kullandı;
Bayramdan sonra fiyatlar düşebilir
Günlük 1.200 seferin yapıldığı İstanbul Otogarı’nda 14 Nisan 2023 tarihinden itibaren günde 2.000 otobüsün çalışmasının beklendiğini vurgulayan TOFED Yürütme Konseyi Başkanı Birol Özcan, şöyle devam etti;
Tatil döneminde ülke genelindeki düzenli sefer sayısının yüzde 50 artacağı tahmin ediliyor. Uçaklarda olduğu gibi düşük yoğunluklu dönemlerde şirketler arasında rekabet nedeniyle yüzde 30 tarife indirimi yetkisi kapsamında yolcu biletleri düşürülebiliyor. Yoğun dönemlerde iş hayatının olağan akışına uygun olarak yolcu talebi nedeniyle yüzde 30 indirim uygulamayan firmalarda bu durum olabiliyor. Firmalarımızın güncel bilet fiyatları olması gerekenin çok altında. Çünkü akaryakıt fiyatları ve bölümün giriş ücretleri bilet fiyatlarına tam olarak yansıtılamıyor.
Birol Özcan, tatilin ardından yaz döneminin de başlamasıyla birlikte yolcu hareketliliğinin beklendiği için yolcu bilet fiyatlarında önemli bir düşüş olabileceğini de belirtti.
